تاریخ چاپ کتاب فارسی در انتظار چاپ

تاریخ چاپ کتاب فارسی در انتظار چاپ

کتاب مفصل و مشروح «تاریخ چاپ و نشر فارسی» که قرار است توسط اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران منتشر شود، از سال گذشته تاکنون در آخرین مرحله چاپ ایستاده و به چاپ نرسیده است.

فرید مرادی، نویسنده، محقق و پژوهشگر تاریخ صنعت چاپ گفت: کتاب «تاریخ چاپ کتاب فارسی از پیدایی تا انقلاب» در حجم ۳ هزار و ۵۰۰ صفحه‌ای گرد آمده است که ۳۵۰ صفحه آن به نمایه‌های کتاب اختصاص یافته است. تاریخ صنعت چاپ کشورمان به قدری لغات و اصطلاحات دارد که بخش نمایه‌های مربوط به آن این حجم از کتاب را اشغال کرد. لغات و عبارات زیادی هستند که در تاریخ صنعت چاپ‌مان کاربرد داشته‌اند ولی امروز از آن‌ها استفاده نمی‌شود.

وی افزود: به عنوان مثال در عرصه چاپ سنگی، اصطلاحاتی مانند ورق‌گذار، اشپون و یا گارسه داشته‌ایم که امروز دیگر به کار نمی‌روند. من نسخه نهایی و پایانی کتاب را سال پیش به اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران سپردم و بعد از آن، کتاب توسط محمدرضا گودرزی ویرایش شد و متن آن به صورت یک متن ادبی درآمد. کتاب از سال گذشته آماده چاپ است، ولی نمی‌دانم چرا تا این لحظه به چاپ نرسیده است.

این محقق صنعت چاپ گفت: ۹۰ درصد مطالب این کتاب برای اولین بار است که در کشورمان منتشر می‌شوند؛ چون تا به حال منبع مشخص و منسجمی درباره تاریخ صنعت چاپ در کشورمان چاپ نشده است. اولین کتابفروشان، اولین ناشران، زمانی که نشر جنبه حقوقی پیدا کرد، جابه جایی حوزه‌های نشر تهران‌ و شهرستان‌ها و … همه از مطالب تازه‌ای هستند که در این کتاب قرار دارند. کتاب مدت زیادی است که صفحه‌بندی شده و هیچ کار دیگری هم برای چاپش باقی نمانده است.

مرادی ادامه داد: من سال گذشته با آقایان قدیانی و آموزگار در اتحادیه ناشران جلسه‌ای درباره انتشار این کتاب داشتم که در این جلسه به من گفته شد قرار است کتاب چاپ شود. حتی آن زمان به تناسب زمان، هزینه‌های چاپ و قیمت پشت جلد کتاب هم محاسبه شد. بعد از آن گفته شد که کتاب را برای بررسی کیفی بیشتر به آقای محمد زهرایی، مدیر نشر کارنامه خواهند سپرد. بعد از آنکه مدت زیادی از این موضوع گذشت و من علت تاخیر در چاپ کتاب را پیگیری کردم، گفته شد که اتحادیه ناشران بر چاپ کتاب اصرار دارد و قرار است ناشران کتاب‌های آموزشی قصد دارند سرمایه‌ای فراهم کنند تا کتاب توسط اتحادیه چاپ شود.

مترجم کتاب «تاریخ عالم آرای عباسی» گفت: برای من زیاد مهم نیست که کتاب توسط چه نهادی چاپ شود، بلکه در اختیار قرار گرفتن مطالبش برای علاقه‌مندان و محققان است که در اولویت قرار دارد؛ چون این کتاب ۷۰۰ و چند منبع درباره صنعت چاپ کشور را در بر می‌گیرد. من هم به این عرصه بسیار علاقه‌مندم و مطالب زیادی را درباره این که مثلا اولین اهل قلمی که در کشورمان کشته شد چه کسی بود، برخورد صاحبان قدرت با اهالی قلم و نشر چگونه بوده، خاطرات ناشران و کتابفروشان قدیم تهران و یا تاریخ طراحی در کتاب‌های ایرانی را جمع‌آوری کرده‌ام. بالاخره این مطالب موجب دلمشغولی زیادی می‌شوند.

مرادی در ادامه گفت: در مدتی که در انتظار چاپ این کتاب بودم، یک ناشر فرانسوی از من خواست، کتابی با هدف مرور بر مسائل نشر در ایران بنویسم. من هم که یادداشت‌های زیادی در این زمینه گردآوری کرده بودم، چنین کتابی را در ۲۰۰ صفحه برایشان تالیف کردم.

وی در پایان گفت: مجموعه ۴ جلدی «تاریخ چاپ کتاب فارسی از پیدایی تا انقلاب» مشکل و کاری برای چاپ ندارد و فقط باید منتظر بود تا چاپ شود.

مهر